Borsanın Döviz İle İlişkisi Var Mıdır?

Borsa tüm dünyada serbest piyasanın hakim olduğu ülkelerde sadece o ülke yatırımcılarına değil uluslararası tüm yatırımcılara açık bir yatırım aracıdır. Dolayısı ile borsada ki sermaye hareketlerinin dövizleri direk veya dolaylı olarak etkilediği görülebilmektedir. Şimdi size borsa döviz ilişkisi nedir? bu konuyu anlatacağım...

Borsa Döviz İlişkisi ve Borsada Yatırım Yapmak

Borsada yatırım yapmak gelişmiş ve gelişen piyasalarda yerli ve yabancı tüm yatırımcılar cazip bir yatırım aracı olarak öne çıkmaktadır. Borsa piyasasında alıcı ve satıcılar yüz yüze gelmemekte bankalar veya aracı kurumlar aracılığı ile alım ve satım işlemlerini yapabilmektedir. Borsada işlemlerin yoğunlaşması ve talebin artması para girişi olarak adlandırılırken satışın artması ve arzın fazlalaşması para çıkışı olarak adlandırılmaktadır.

Bir ülke borsasına yatırım yapmak için o ülke para cinsinden piyasaya giriş yapmanız gerekmektedir. Örneğin Türkiye’de borsaya yatırım yapmak istiyorsanız Türk Lirası ile Güney Afrika'da yatırım yapmak istiyorsanız Güney Afrika Randı ile piyasaya giriş yapmak gerekmektedir. Bu nedenle borsaya talebin artması yatırımcıların döviz varlıklarını bozdurarak yatırım yapmak istedikleri ülkelerin para birimlerine de talebi artırmaktadır. Yani normal piyasa kurallarının geçerli olduğu serbest piyasa ekonomilerinde döviz ile borsa arasında ters bir ilişki olduğu görülmektedir. Bir ülkenin borsasının yükselmesi o ülkede döviz fiyatlarının düşmesini, borsanın düşmesi o ülkede döviz fiyatlarının artmasını sağlamaktadır.



Bur da bu ilişkiyi açıklarken unutulmaması gereken husus kesinlikle birbirini etkileyeceği anlamına gelmeyeceğidir. Bazen borsadan çıkan sermaye devlet tahvilleri ve bankaların mevduatlarına da geçiş yapabilmektedir. Bur da devlet tahvillerinin ve banka mevduatlarının daha karlı olduğu algısının piyasa ve yatırımcı tarafından oluşması yatırımları etkileyebilmektedir. Diğer durumlarda borsadan çıkan sermayenin gerek yerli gerekse yabancı yatırımcılar tarafından dövize yönelmesi, o ülkede döviz fiyatlarının artmasını sağlayacaktır.

Döviz ve borsa arasındaki bu ilişki normal piyasalarda geçerli olan kurallardır. Piyasa şartları dışında gelişen ülkenin politik durumu, jeopolitik şartlar ve siyasi gelişmeler bu ilişkiyi farklı şekillerde etkileyebilmektedir. Yani aynı zamanda borsa yükselirken dövizler de yükselebilmek de, borsa düşer iken dövizler de düşebilmektedir.

Yatırımcı Çeşitliliği

Borsa döviz ilişkisi incelenirken borsanın genel yatırımcı görünüşünün de göz önünde bulunması gerekmektedir. Örneğin ülkemizde borsa yatırımcılarının yabancı payı yıllara göre değişmekle birlikte ortalama yüzde 60’lar civarında olduğu görülmektedir. Bu oran ülke piyasanın durumuna göre daha yukarılara çıkabilmekte, piyasa şartlarının kötüleşmesi veya gelişmiş ülkelerde daha cazip piyasa koşullarının oluşması halinde daha aşağılara inebilmektedir.

Bu durum borsadaki yabancı paylarının yükselmesi yani yabancı sermaye girişi o ülkede döviz fiyatlarını düşürebilmekte, yabancı paylarının azalması yani borsadan yabancı sermaye çıkışı döviz fiyatlarını yükseltebilmektedir.